Goedenavond/-morgen/-middag (doorhalen wat niet van toepassing is)!
Lang niet gezien, zeg! Ik ben verheugd te melden dat dat toch een paar mensen is opgevallen. Goede reden om weer in de pen te klimmen (dank J voor de onbewuste aanmoediging).
De reden dat ik al zo lang niets van me liet horen is dat ik een beetje worstel. Met het grotere, overkoepelende thema van ‘jezelf blijven (op je werk)’. En dat heeft ook invloed op deze nieuwsbrief, want: wat zet je er in als je écht jezelf wilt blijven? En wat niet?
Ik vrees dat de mensen onder jullie die gewend zijn aan loondienst me nu raar aan gaan zitten kijken. ‘Jezelf blijven op je werk’? Hoezo? Maar als je van 16 jaar zzp-en overstapt naar loondienst, is dat misschien wel het moeilijkste verschil.
Als zzp-er was het makkelijk. Het was eigenlijk niet eens een overweging, of ik wel mezelf was en of ik iets wel of niet deelde. De enige grens waren andere mensen: daar had ik het niet over tenzij ik wist dat het kon en mocht.
Ik blogde en schreef en postte wat ik wilde. Het bedrijf was ik en ik was het bedrijf. We waren een en dezelfde.
Maar nu doet zich die vraag veel voor. Kan ik nog schrijven wat ik wil? Kun je jezelf zijn online als je een organisatie vertegenwoordigt en niet langer alleen jezelf?
Kun je eigenlijk uberhaupt echt helemaal jezelf zijn in en op je werk - en zou je dat uberhaupt moeten willen?
Authenticiteit is een dingetje
Ik had een tijd geleden een fijne bijeenkomst met een mooie groep mensen, zakelijk, waar we het hadden over kernwaarden. Je moest ze opschrijven, zonder te overleggen, gewoon vanuit jezelf. En daarna vergeleken we ze met elkaar. De begeleidster somde het op, aan het einde: het bleek dat we authenticiteit allemaal hoog in het vaandel hadden staan.
Sinds die sessie denk ik er over na: Authenticteit. Jezelf zijn. Want wie mij kent weet dat het woord me op het lijf geschreven is. Ik verander niet (hoor ik altijd), ik ben makkelijk te lezen (altijd zo geweest), ik draag niet eens make-up (gaat ook niet meer gebeuren lijkt me zo) en ik ben onbeschaamd mezelf.
Maar nu vraag ik me af: Is ‘jezelf zijn op je werk’ een illusie? Want je past je altijd aan, natuurlijk, in iedere groep. En als je je aanpast, is dat dan erg?
Is aanpassen gelijk aan ‘niet jezelf zijn’?
ZUCHT
Ik begin na al die jaren als zelfstandige ein-de-lijk te begrijpen waarom er zoveel managementboeken zijn over leiderschap en persoonlijk leiderschap. En organisatie-advies. Want hoe zorg je dat je een organisatie bouwt waar mensen inderdaad zichzelf kunnen zijn - en er toch resultaten worden geboekt?
Gele groene rode blauwe mensen
Toen ik starter was bij KPN deed ik een soort opleidingsprogramma. Ik weet het nog goed, want daar ontmoette ik een van mijn huidige beste vriendinnen (dank, KPN! mooi geschenk voor het leven). Dat was bij een cursus ‘PE’, persoonlijke effectiviteit.
Ik weet alleen nog dat het heftig was en confronterend. En dat ik volgens de trainster een Calimerocomplex had. Toevallig een term die iemand vandaag noemde. Bijna 25 jaar later mensen. Oei. Die cursus PE heeft niet zo goed geholpen geloof ik. :)
Gelukkig heb ik een nieuwe kans om persoonlijk effectiever te worden, want we doen met de hele afdeling zo’n Insighrs-programma. Je doet een survey en krijgt vervolgens een kleurprofiel (het antwoord is geel by the way) (ik hoorde je denken).
In het rapport stond ook grafisch uitgebeeld hoe je eigenlijk bent vs hoe je je op je werk gedraagt. Als je geleerd hebt om je aan te passen op je werk, had je in de grafiek grote variaties. Sommige mensen hadden echt duidelijk zichtbare, statistisch relevante verschillen. Die hadden geleerd meer rood te zijn op hun werk (actiegericht, resultaten). Of blauw (gestructureerd, analytisch). Of wat dan ook.
Maar bij mij was de lijn vlak. Vrijwel geen verschil tussen voorkeursgedrag en daadwerkelijk gedrag.
Ik ben kennelijk nogal mezelf gebleven, de afgelopen 8 maanden.
En nu is mijn vraagstuk natuurlijk: is dat wel goed?
Grenzen zijn de essentie van jezelf zijn
Zoals ik er nu naar kijk, zijn er twee dingen aan ‘jezelf zijn’ op je werk.
Het ene is dat de kans groot is dat je ander gedrag moet aanleren.
Niet dat je niet perfect bent (dat zijn jij en ik uiteraard!). Maar wel dat je je als onderdeel van een geheel automatisch moet aanpassen. Als je allemaal geel hebt, moet iemand blauw en rood gaan zijn. Als iedereen groen is, ook (groen zijn de aardigsten, volgens mij), want moet iemand knopen gaan doorhakken. Als iedereen rood is, kun je wel een beetje groen gebruiken. Als iedereen blauw is gaat de creativiteit van geel verloren. En zovoorts. Werken in een groep vraagt aanpassing. En een bepaalde functie kan ook vragen dat je je gedrag iets gaat veranderen.
En het andere is: hoe ver ga je?
Want hoewel je je altijd moet aanpassen, kun je ook doorslaan. Je moet dus zoeken naar je grenzen. In hoeverre kun je nog jezelf zijn als je je erg aan moet passen? Hoe belangrijk is het voor je om er bij te horen en effectief te zijn? Ambitie vraagt misschien altijd wel dat je een beetje verandert (ik zou zeggen: hoe groter je ambitie, hoe meer je je waarschijnlijk moet aanpassen). Maar heb je het er voor over?
Conclusie
Het is nogal een achtbaan, mijn leven sinds 8 maanden. Om een zeker iemand die ik mis in al die drukte* te quoten: het is #nooitsaai.
Het is een beetje alsof ik schaak op 13 borden tegelijk. De inhoud, de politek, coachen en leiding geven, werken in een ambtelijke organisatie, parlementaire processen, internationale ontwikkelingen, media, het vakgebied bijhouden, kantoorleven, vleugje juridische uitdagingen, organisatieveranderingen, wennen voor thuis dat ik er weinig ben, lange dagen, teamontwikkeling en Elja-ontwikkeling.
(Eerlijk gezegd zit die Elja-ontwikkeling vooral besloten in al die andere dingen. PE-cursus eat your heart out!)
Het zijn allemaal leuke dingen. Ik ben bij met mijn overstap.
Maar daar tussendoor speelt toch die vraag.
Ben ik genoeg mezelf? Of te veel mezelf?
Als ik het antwoord heb, laat ik het weten :D
* Omdat ik normaal altijd op kon nemen en nu nooit meer tijd lijk te hebben om overdag te bellen