Je bent wat je deelt
Zoooooo mensen. Zaterdagavond! Het perfecte moment om je nieuwsbrief te versturen leek me zo. [NOT! Maar zo kwam het toevallig even uit]
Hoe gaat het met jullie? Iedereen gezond? Ik niet! Ik was een van die 100.000+ positief geteste mensen vorige week en ja, ik was ook echt ziek.
Inmiddels ben ik weer op de been, niet meer besmettelijk en mag ik weer naar buiten. En kan ik weer een beetje nadenken. Net (niet) op tijd om de tweewekelijkse nieuwsbrief te versturen! Phew.
En dit keer wil ik het hebben over 'delen'. Op social media, wel te verstaan.
Vlak voordat ik ziek werd, begon ik namelijk aan een nieuw boek. Het gaat over misinformatie (hier de link naar Amazon want de titel is onmogelijk lang) en het is vanaf de eerste pagina's fascinerend. Het zette me in ieder geval al aan het denken over hoe we informatie delen op social media.
De macht van de share-knop
Weet je nog, dat merken op Facebook je vroegen om hun berichten te delen zodat je kans kon maken op een ipPad, een ketting of wat shoptegoed? Ik krijg ze nog steeds wel eens te zien, als familieleden meedoen aan de winactie van een of andere winkel.
Fijn voor die pagina/dat merk, want met iedere 'share' neemt het bereik onder potentiële nieuwe klanten toe. Maar is het ook zo fijn voor je netwerk?
Oftewel: wat deel je eigenlijk? Waarom? En wat levert het je op?
De meesten van ons hebben best 'oude' accounts op social media. Op Facebook hebben we een uitgebreid bestand van vrienden, familie en kennissen. Op LinkedIn zijn we verbonden met honderden oud-collega's en zakelijke contacten. Op Twitter heb ik na al die jaren duizenden volgers. Als we op een 'share'-knop klikken, bereiken we dus al snel tientallen, zo niet honderden mensen met die gedeelde berichten*. Zo bepalen we mede waar hun aandacht naar toe gaat.
Maar de vraag is: is dat wel terecht?
Why we share
Er is een oud onderzoek van The New York Times over de vraag waarom mensen content delen. Het werd destijds op alle blogs overgenomen. Maar ik denk dat we de conclusies met een korreltje zout moeten nemen want dit lijkt me niet helemaal juist:
94% carefully consider how the information they share will be useful to the recipient
Ik lees steeds vaker dat het tegenovergestelde waar is: puur omdat een bericht bij ons emotie oproept, klikken we op 'share'. Zonder nadenken. En dat heeft vervelende gevolgen. Niet voor niets probeert Instagram, na eerst besloten te hebben dat 'delen' in stories onmogelijk zou worden, het mensen nu vooral iets moeilijker te maken door de share-knop te verstoppen in een sticker in Instagram Stories.
Zo gek is dat niet. Want 'delen' is minder onschuldig dan je denkt. Sterker nog: uit onderzoek van Facebook zelf is gebleken dat 'reshares', als mensen iets delen dat ze zien omdat iemand uit hun netwerk het gedeeld heeft, dat een belangrijke indicatie is dat het originele bericht misinformatie bevat:
The report noted that people are four times more likely to see misinformation when they encounter a post via a share of a share — kind of like a retweet of a retweet — compared to a typical photo or link on Facebook. Add a few more shares to the chain, and people are five to ten times more likely to see misinformation. It gets worse in certain countries. In India, people who encounter “deep reshares,” as the researchers call them, are twenty times more likely to see misinformation.
[Bron: The Big Technology Podcast, op basis van de Facebook Papers]
Ook uit onderzoek naar de verspreiding van nepnieuws en misinformatie op Twitter komt die retweet-knop vaak naar voren als gevaarlijk element.
Vandaar dat Twitter tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen een tijdelijke maatregel nam:
Het recht op andermans aandacht
Het stomme is natuurlijk: als je iets deelt op social media eis je daarmee een stukje aandacht op van je netwerk. Je geeft een bericht van iemand anders niet alleen kracht door het als het ware aan te bevelen. Je bepaalt met je 'share' ook nog eens wat ik als jouw volger te zien krijg.
De echte reden dat we dingen delen op social media is denk ik dat we
ons imago vorm willen geven: wat we delen bepaalt hoe mensen over ons denken
iets goeds willen doen: we delen belangrijke informatie met ons netwerk om de afzender te helpen of ons netwerk te helpen
willen dat het ons iets oplevert: zoals die winacties op Facebook.
Interessant feit: uit onderzoek naar wat mensen retweeten (op Twitter dus) blijkt dat we graag 'nieuwe informatie' retweeten. En laten nepnieuws en misinformatie nou vaak die 'nieuwsfactor' hebben:
Our findings were consistent across multiple measure of novelty: false news was indeed more novel than the truth, and people were more likely to share novel information. (...) Novelty attracts our scarce attention and motivates our consumption and sharing behaviours online.
Bron: The Hype Machine
Misschien geldt dit niet alleen voor delen met de deelknop, maar voor AL het delen dat we doen. Alles dat we op social media vertellen en 'delen' doen we met een reden.
Maar vooral bij het gebruiken van de deelknop kan het leiden tot de snelle verspreiding van onwenselijke informatie.
De media doet hetzelfde (soms)
Niet alleen wij als individuen spelen een rol bij de verspreiding van fout, onjuist of weinig nuttig nieuws. Helaas doen regionale, nationale en internationale media vaak mee met de verspreiding van onzinnieuws. Misschien niet zo kwalijk als nepnieuws verspreiden, maar wel kwalijk als je bedenkt dat onze aandacht daarmee opgeslokt wordt door dingen die er niet toe doen.
Het viel me al een tijdje op dat alle nieuwsorganisaties op Instagram (ik volg er een hoop) allemaal hetzelfde nieuws rapporteren. Vaak zie ik dat nationale media het nieuws uit de internationale media overnemen. In mijn nieuwe boek leerde ik dat dat vertical propagation heet (of horizontal propagation, afhankelijk van de positie van de betreffende media in het media-ecosysteem). Video's die ergens ter wereld viral zijn gegaan zie je opeens overal, alsof het belangrijk nieuws is. Terwijl de reden voor het nieuws vooral ingegeven lijkt te zijn door dat het op andermans kanaal viral is gegaan en er positief op wordt gereageerd:
Het gebeurt in Nederland ook van regionaal naar nationaal niveau, zoals bij dit bericht over zwaaiende opa's en oma's:
Daarmee lijken media in hun keuze voor nieuws op social media vooral gedreven door populariteit.
Een beetje in datzelfde kader vind ik die berichten van serieuze media waarin ze verwijzen naar elkaar: 'volgens de NOS ...'. Maar dat is een onderwerp voor een andere keer. Als ik dat boek uit heb ;)
De aandacht van je netwerk is goud waard
Misschien moeten we gewoon een andere notificatie krijgen, als mensen op de deel-knop klikken. Iets van 'weet je zeker dat dit de aandacht van je netwerk waard is? Ik heb geloof ik ergens gelezen dat een dergelijke aanbeveling door Facebookmedewerkers is gedaan - overigens zonder dat hun management naar hen geluisterd heeft.
Maar eigenlijk geldt het altijd. Of het zou altijd moeten gelden, als we iets op social zetten: is dit iemands aandacht waard? Helpt dit mijn volgers en connecties? Of doe ik dit puur voor mezelf - en zo ja, is dat terecht?
Aandacht is schaarser en schaarser. We zouden het iets serieuzer moeten nemen.
Zoals ik denk te doen met deze nieuwsbrief. Hopelijk was die jouw aandacht weer waard!
Groet,
Elja
* Voor de duidelijkheid: hoeveel mensen je bereikt als je op 'delen' klikt, is nooit zeker. Op sommige platformen heeft die share-knop nauwelijks zin (bijvoorbeeld op LinkedIn). Op andere, zoals Facebook, lijkt het er toch echt op dat het gedeelde bericht een gedeelte van je 'vrienden' bereikt. Maar hoeveel? En waar dat van afhangt? Dat weten we totaal niet.